BLOG
SPADEK – CO NALEŻY WIEDZIEĆ
Dlaczego warto zatrudnić prywatnego detektywa przy sprawie rozwodowej? Choć prywatny detektyw świadczy szereg całkowicie odmiennych od siebie usług, w jego biurze niezwykle często pojawiają się osoby, które podejrzewają nie wierność swojego partnera. Doświadczenie zdrady tak bliskiej nam osoby może nas całkowicie sparaliżować.

„Scheda” po przodkach (albo po człowieku zupełnie obcym) to nadzieja wielu na wzbogacenie się. Zmarły krewny lub osoba z nami niespokrewniona, sporządzając testament, może pozostawić nam swoje mienie. My sami także możemy obdarować swoich spadkobierców. Jeśli wspomnianego dokumentu nie ma, kwestię regulują przepisy zawarte w Kodeksie cywilnym. Podatki i śmierć to dwie rzeczy, przed którymi żaden człowiek nie zdoła uciekać w nieskończoność, dlatego też warto w podejściu zarówno do jednej, jak i do drugiej kwestii (w szczególności do tej drugiej) wykazać się pragmatyzmem i zapoznać się z najważniejszymi informacjami – tym bardziej, że w omawianym przypadku wspomniane zagadnienia mają ze sobą wiele wspólnego.

Czym właściwie jest spadek?

Spadek to prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób uprawnionych do dziedziczenia. Za spadek nie uznaje się praw i obowiązków zmarłego, które są ściśle związane z jego osobą, a także tych, które z chwilą śmierci przechodzą na oznaczone osoby, przy czym nie ma znaczenia to, czy wspomniane osoby są spadkobiercami.

Prawa najczęściej wchodzące do spadku to:

  • prawo własności rzeczy (ruchomości i nieruchomości),
  • prawo użytkowania wieczystego,
  • ograniczone prawa rzeczowe,
  • własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu w spółdzielni mieszkaniowej,
  • należne wynagrodzenie za pracę,
  • roszczenie o ekwiwalent za niewykorzystany urlop zmarłego pracownika.

Czy można odziedziczyć długi?

Czasami zdarza się, że spadkodawca pozostawia po sobie na przykład zadłużoną nieruchomość. Czy osoby uwzględnione w testamencie lub najbliżsi krewni automatycznie przejmują zobowiązanie zmarłego na siebie i są zmuszeni zwracać długi, których osobiście nie zaciągali? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest złożona.

Kodeks cywilny (art. 922) stanowi, że przyjmując spadek co do zasady wstępujemy we wszystkie prawa i obowiązki testatora lub po prostu spadkodawcy. Warto jednak mieć świadomość, że na zakres naszej odpowiedzialności za dziedziczone długi ma wpływ sposób przyjęcia spadku. Przyjęcie spadku wprost sprawia, że spadkobierca bierze na siebie pełną odpowiedzialność za długi spadkowe z majątku spadkowego, a także osobistego – teraźniejszego i przyszłego. Przed dziedziczeniem długów chroni oświadczenie o odrzuceniu spadku. Jeśli jednak nie złożymy odpowiedniego oświadczenia w terminie 6 miesięcy od dnia powołania do spadku, przyjmujemy go z całym dobrodziejstwem inwentarza, a więc również z długami.

Zasady dziedziczenia

Powołanie do spadku następuje z ustawy, tzn. zgodnie z zasadami zawartymi w Kodeksie cywilnym lub z testamentu, czyli zgodnie z wolą testatora. Ustawowe dziedziczenie co do całości spadku następuje wówczas, gdy spadkodawca nie wyznaczył spadkobiercy albo gdy żadna z wyznaczonych osób nie decyduje się na przyjęcie spadku lub zostaje pozbawiona tej możliwości, na przykład na skutek uznania za niegodną dziedziczenia. Jeśli chodzi o ustawowe dziedziczenie części spadku, mamy z nim do czynienia wtedy, gdy spadkodawca nie powołał do owej części spadkobiercy lub gdy którakolwiek spośród kilku osób powołanych do dziedziczenia nie chce lub nie może przyjąć spadku.

Spadkobiercy ustawowi, których powołuje się w pierwszej kolejności, to małżonek oraz dzieci zmarłego, przy czym każda z tych osób dziedziczy w równych częściach. Jednocześnie udział małżonka w przypadku dziedziczenia ustawowego nie może być mniejszy niż jedna czwarta całości spadku. Co ciekawe, dziedziczyć może także dziecko, które jeszcze się nie urodziło, ale w chwili śmierci spadkodawcy było już poczęte – oczywiście pod warunkiem, że urodzi się żywe. Jeśli spadkodawca nie pozostawił testamentu i nie miał krewnych zstępnych, tzn. dzieci, wnuków itd., dziedziczy po nim małżonek razem z innymi krewnymi spadkodawcy.

Podatek spadkowy

Jak już powiedziano, śmierć i podatki to jedyne pewne rzeczy, które przytrafiają się człowiekowi. Jeśli już to pierwsze spadkodawca ma za sobą, jego spadkobiercy (niektórzy) muszą borykać się z drugą spośród wyżej wspomnianych kwestii. Przyjęcie spadku staje się przyczyną powstania obowiązku podatkowego. Najbliżsi członkowie rodziny zmarłego są zwolnieni z obowiązku płacenia takiej daniny, muszą jednak spełnić pewne warunki. Zmuszeni są m.in. do tego, by w ustawowym terminie złożyć u właściwego naczelnika urzędu skarbowego druk SD-Z2, jeśli wartość spadków i darowizn otrzymanych od jednej osoby w ciągu ostatnich 5 lat przekroczyła 9.637zł.

Kwestię przejścia praw i obowiązków majątkowych reguluje prawo spadkowe – jedna z gałęzi prawa cywilnego. Mówiąc bardziej precyzyjnie, przepisy dotyczące omawianej kwestii zawarte są w księdze czwartej kodeksu cywilnego: Spadki. Spadkobierca, zgodnie z art. 1015 § 1 na przyjęcie lub odrzucenie praw i obowiązków majątkowych ma 6 miesięcy, po upływie tego czasu przyjmuje spadek z całym dobrodziejstwem inwentarza, czyli na przykład z długami. Dziedziczyć można na podstawie testamentu sporządzonego przez spadkodawcę lub ustawowo.